Welzijn personeel cruciaal voor bedrijfsgroei
Hoewel de economie kwakkelt, is de arbeidsmarkt nog steeds zeer krap. ABN AMRO verwacht voor de meeste sectoren een voorzichtig herstel dit jaar, dat in 2025 verder doorzet. Naar verwachting kampen ondernemers met een structureel tekort aan arbeidskrachten, mede door de vergrijzing
Door David Bolscher en Albert Jan Swart
Werkgevers moeten daarom inzetten op een hoger welzijn van hun medewerkers. Niet alleen om eenvoudiger personeel te werven en langer vast te houden, maar ook om de arbeidsproductiviteit te verhogen.
Voor een aantal sectoren was 2023 een lastig jaar, onder andere door de afname van de internationale handel, de snel gestegen rente en de hoge inflatie. De laatste maanden begint zich een voorzichtig herstel af te tekenen. Zo konden veel winkeliers meer producten verkopen, dankzij de gestegen koopkracht van consumenten. In de industrie verbeterde het vertrouwen van producenten, die de vraag naar producten voor het eerst sinds 2022 zagen toenemen. De sector Technologie, Media en Telecom (TMT) groeide in 2023 nog matig, maar zit inmiddels in een hogere versnelling.
Arbeidsmarkt structureel krap
Hoewel de economie sinds eind 2022 nauwelijks is gegroeid, is de arbeidsmarkt nog steeds zeer krap. De werkloosheid is marginaal gestegen, van 3,5 naar 3,6 procent, maar het gaat nog altijd om een zeer laag percentage. Ondernemers beschouwen een tekort aan arbeidskrachten nog altijd als verreweg de belangrijkste belemmering voor verdere groei, zo blijkt uit de Conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Door de vergrijzing kunnen personeelstekorten tot 2040 verder toenemen. In dat jaar piekt de vergrijzing, zo verwacht het Centraal Planbureau (CPB).
In een aantal sectoren gaat de komende jaren een aanzienlijk deel van de medewerkers met pensioen. De transportsector spant de kroon: ruim drie op de tien medewerkers (31 procent) in die sector is 55 jaar of ouder. Ter vergelijking: in de gehele Nederlandse economie is dat 22,8 procent. Dat is problematisch, want op dit moment kampt al bijna de helft van de werkgevers in de transportsector met een tekort aan arbeidskrachten. Ook in het vastgoed, de industrie en de sectoren Agri en Food is het personeelsbestand relatief grijs, terwijl minstens een kwart tot drie op de tien ondernemers in deze sectoren nu al aangeeft te kampen met een personeelstekort. Leisure daarentegen kent van alle sectoren het kleinste aandeel 55-plussers. Voor deze sector ligt de uitdaging juist bij het grote verloop van jongeren; 57 procent van de werknemers is tussen 15 en 25 jaar.
Sleutel tot groei ligt bij welzijn medewerkers
Het welzijn van medewerkers is om meerdere redenen belangrijk. Natuurlijk zullen medewerkers die tevreden zijn over hun werkgever minder snel geneigd zijn de organisatie te verlaten. Ook zullen goede werkgevers minder moeite hebben met het aantrekken van nieuw personeel.
Misschien nog wel belangrijker is dat een hoger welzijn kan leiden tot een hogere productiviteit. Zo bleek in 2023 uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam dat een hoger werkgeluk leidt tot hogere productiviteit. Vooral bij complexere taken was het effect groot. Dit is van belang omdat veel banen door toenemende automatisering en gebruik van technologie steeds meer complexe taken omvatten. Een hoger werkgeluk kan er dus toe leiden dat met hetzelfde aantal medewerkers meer kan worden geproduceerd, zeker in een hoogtechnologische, kennisintensieve economie. Het gegeven dat een hoger welzijn volgens onderzoekers leidt tot lager verzuim komt daar nog eens bovenop.
